Umretut-Kaza

Umretut-Kaza

Resûlullah (s.a.v.) yedinci yılın Zilkade ayında Mekke'ye doğ­ru yola çıktı. Yâni bir yıl önce müşriklerin, kendisini oraya girmek­ten engellediği şehre. Umresini kaza edecekti. îbn Sa'd'ın Tabakat'ın-da anlattığına göre, Resûlullah (s.a.v.) ile umre yapanların sayısı iki bindi. Bu tabiî, Hudeybiye'de bulunanlarla sonradan katılanların toplamıdır.

Bu seferden sadece vefat eden veya Hayber savaşında şehid olanlar geri kalmış oldu[46].

Îbn Ishâk ise; «Kureyşliler kendi aralarında şöyle dedikodu ya­pıyordu: Muhammed (sav) ve ashabı, sıkıntı ve zorluk içindeymiş» diyor.

Bu yüzden müşrikler, Dârü'n-Nedve önünde top1 anıp müslüman-larm durumunu gözetlemeye başladılar. Resûlullah (s.a.v.) Mescid-i Haram'a girince, omuzundaki örtüyü sıyırıp sağ pazusunu dışarı çı­kardı ve şöyle seslendi: Allah şu adamlara kendisini güçlü göste­ren her kişiye rahmet eder. Sonra da (Hacer-i Esved) rüknünü is­tilâm edip hızlı sert yürüyüşle tavafa başladı. Ashabı da öylece yü­rüyordu. Üç şavt böylece (Hervele) yaptı. Öbürlerinde ise normal yürüdü... îbn îshâk'a göre îbn Abbas şöyle konuşuyordu. Bazı kim­seler zanneder ki, Resûlullah (s.a.v.) pm bunu böyle yapması sadece Kureyş'ten gelen söylentilerine bir cevab mahiyetindeydi. Umumi bir sünnet değildi. Halbuki Resûlullah (s.a.v.)'m bunu yapmasının hikmeti, Veda Haccı esnasında anlaşıldı ve müekked sünnet olduğu kesinleşti[47].

Resûlullah (s.a.v.) bu esnada Meymûne binti Haris ile evlendi. Rivayete göre nikâh akdini ihramlı iken yaptı. Bazıları ise, ihram­dan çıktıktan sonra akid yapıldı der. Meymûne (r.a.)'yi Resûlullah ile evlendiren (veya nikahlayan) da onun bacısı Ümmü'1-Fadl'ın ko­cası bulunan, Abbas bin Abdülmuttalib idi[48].

Resûlullah (s.a.v.)'ın Mekke'deki üç günlük ikameti bitip, (ba­rıştaki Kureyş'In tanıdığı süre dolunca) Kureyş hey'eti Hz. Ali (r.a.) '-ye müracaat edip: Ey Ali, artık efendine söyle, müddet dolmuştur, çıkın Mekke'den dediler. Resûlullah (s.a.v.) yola çıktı".

Resûlullah, Medine yolunda Ten'im yakınında «Şerif» denilen mevkide konaklayıp, Hz. Meymûne (r.a.) ile gerdeğe girdi. Daha sonra yola çıkıldı ve Zilhicce'de Medine'ye varıldı. [49]

Dersler Ve İbretler

Bu umre, Resûlullah (s.a.v.)'in doğru söylediğinin Cenâb-ı Hak tarafından tasdiki, O'nu ve ashabını, Mekke'ye ulaştırıp Beyt'ini tavaf ettirecek, izhâr buyurduğu te'yki ve desteği diye tanımlanır. Nitekim gördük ki; Hudeybiye gününde Hz. Ömer (r.a.) şöyle so­ru tevcih ediyordu. Resûlullah (s.a.v.)'a:

—  «Sen değil miydin peki; bizim gelip Kabe'yi tavaf edeceği­mizi söyleyen?[50] O da cevab veriyordu:

—  «Peki, ben size bu sene geleceksiniz, yapacaksınız dedim mi?» Ömer:

—  «Hayır», diyor. O tekrar:

—  «O halde sen mutlaka gelip tavaf edeceksin, böyle bil», diye bağlıyordu.

îşte bu, Resûlullah (s.av.)'m va'dinin doğrul anına siydi. Nitekim, Allah (c.c.) da, kulunu bu va'dinden ötürü, şu kelâmıyla ayrıca doğ­ruluyor: «Allah, Resûlü'nün rü'yasım Hak olarak tasdik ediyor ki; mutlaka siz Mescid-i Haram'a, inşâallah emniyet içinde girip, endi­şesizce tavafla, traş olup veya saçınızı kısaltacaksınız. O, sizin bil­mediğinizi bilir  Daha bunun ötesinde apaçık bir fetih verecek[51]».

Yine bu umre, hemen ardından gelen Büyük Fetih için bir giriş ve ilk adım oldu.

Aynı zamanda bu umreye iştirak eden Ensâr ve Muhacir kala­balığı, her davranışında; tavafta, sa'yde ve öbür menâsikde Resûlul-lah'a istekle uyuyor, onun çevresinde neş'e ve yiğitlik dolu davra­nışlarıyla, hiç de müşriklerin düşünüp beklediği hastalık, gevşeklik gibi bir görüntü vermiyorlardı... Bu yüzden müşriklerin yüreğine korku saldılar, Çünkü onlar, ashabın, Yesribin iklimi gereği sıtma v.s. gibi hastalıklara yakalanıp, çeşitli imkânsızlıklarla hayli yıpran­mış olduklarını sanıyorlar ve dedikodusunu yapıyorlardı...[52]

Müslim, İbn Abbas'tan rivayet eder ki:

Müşrikler, müslümanların Kabe çevresinde «Remel» yaptığını (sert adımlarla dik dik yürüdüklerini), sa'yde de aynı canlılığı ta­şıdıklarını görünce, birbirlerine : Bunlar mı, bizim sıtmadan perişan olduğunu sandığımız kimseler?... Bunlar ceylân gibi zıplıyorlar, o kadar çevikmisler[53].

Hâsılı tamamlanmış şekliyle bir bütün olarak, bu umre, müş­riklerin gönlüne öyle bir oturdu ki; âdeta Mekke fethinin kolay ve savaşsız gerçekleşmesine zemin hazırladı.

Şimdi biz bu «Umretü'l-Kazâ»'dan neler alırız, ona bakalım:

1- Tavafın İlk üç şavtmda, sağ omuzu dışarıda bırakacak şe­kilde ihramı koltuk altından bürünmek   (Iztıba)   ve  sert  adımlarla hızlı yürüme (Hervele)'nin; bu anda Resûlullah (s.a.v.)'a uymak ba­kımından müstehab olduğu.

Bunun müstehab oluşu şuna bağlı tabiî: Tavafı sa'y izliyorsa, o tavafta «remel» yapılmışsa bu da müstehab olur. Çünkü Resûlul­lah (s.a.v.) böyle yapmıştı. Iztıba ise, ihramın bir ucunu sağ kol­tuk altından, ikinci ucunu ise sol omuzun üstünden örtülmesidir ve bu aynı zamanda Safa ile Merve arasında sa'y anında iki nişan ara­sında, ittlbâan sünnet olur...

2- Bazı  fakihler,   hac veya umre anında ihramh iken nikâh kıymanın caiz olduğuna kanaat ettiler.   Dayanakları da, yukarıda naklettiğimiz rivayete  göre; Resûlullah   (s.a.v.)'in   Meymûne   (r.a.) ile ihramh olarak   nikâhlandığıdır.   Ama  fakihlerin büyük bir gru­buna göre ise; ihramhmn ister bizzat, ister vekâleten nikâh yaptır­ması mutlak mânâda câ'z olmaz. Hanefiler ise, ihramlınm veli ola­rak da, ihramh olmayan biri adına nikâh kıyamıyacağı kanaatındadır.

tşte böylece Resûluîlah (s.av.)'ın, umre ve bir de hac yaptığı biliniyor. Müslim'in Enes (r.a.)'den senediyle naklettiğine göre Re­sûlullah (s.a.v.) bütün umreleri Zilkade'de yaptı. Sadece, hac anın­daki umresi ise, hac mevsiminde oldu: Hudeyblye umresi Zilkade'de, ondan sonraki sene yaptığı (Umretü'1-Kazâ) umre Zilkade'de, Ca'-râneden dönüşte yaptığı umre, Huneyn ganimetlerini taksim için dönüşteki umresi de Zilkade'de, son umresi ise Veda Haccı'na gitti­ğinde yaptı ki, bu Zilhicce'dir, tabii ..[54]

Yorumlar