İçeceklerle İlgili Edepler İçeceklerle İlgili Edepler (Kabın İçine Üflemeden Üç Defa Nefes Alarak İçmenin Ve İlk İçenden İtibaren Kabı Sağ Tarafta Oturanlara Sırayla Vermenin Uygun Olduğu) 758. Enes radıyallahu anh’ın söylediğine göre, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem suyu ve diğer meşrûbâtı üç nefeste içerdi.[1]
759. İbni Abbas radıyallahu anhümâ’dan rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: “Deve gibi bir nefeste içmeyin. İki, üç nefeste için. Bir şey içeceğiniz zaman besmele çekin; içtikten sonra da elhamdü lillah deyin.”[2]
760. Ebû Katâde radıyallahu anh’ın söylediğine göre, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem kabın içine solumayı yasakladı.[3]
761. Enes radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’e, içine su katılmış süt getirildi. O sırada Peygamber aleyhisselâm’ın sağında bir bedevî, solunda da Ebû Bekir radıyallahu “Herkes sağındakine versin!” buyurdu.[4]
* Kişi sayısı kadar bardak bulunmadığından bir tasdan herkes sırayla içiyor. [5]
762. Sehl İbni Sa`d radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’e içecek bir şey getirdiler. O da içti. Bu sırada sağ tarafında bir çocuk, sol tarafında yaşlılar oturuyordu. Resûl–i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem çocuğa dönerek: – “Bunu yaşlılara verebilir miyim?” diye sordu. Çocuk: – Hayır, vallahi olmaz, Yâ Resûlallah! Senden kazanacağım hayrı kimseye bağışlayamam, dedi. Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem de kabı çocuğun eline verdi.[6]
* Hayır ve bereket söz konusu olunca herkesin öncelikle kendini düşünmesi bencillik değildir. Ahirete doğru uzanıp giden şu fani dünyada hepimizin yapması gereken hayırda yarış yapmaktır. Burada da genç bu yarışta önde olmayı isteyerek hayır defterini doldurmak istemiştir.[7]
[1] Buhârî, Eşribe 26; Müslim, Eşribe 123. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Eşribe 19; Tirmizî, Eşribe, 13; İbni Mâce, Eşribe 18. [2] Tirmizî, Eşribe 13. [3] Buhârî, Vudû’ 19; Müslim, Tahâret 65, Eşribe 121. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Eşribe 20; Tirmizî, Eşribe 15, 16; Nesâî, Tahâret 42. [4] Buhârî, Eşribe 14, 18; Müslim, Eşribe 124. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Eşribe 19; Tirmizî, Eşribe 19; İbni Mâce, Eşribe 22. [5] Abdullah Parlıyan, Açıklamalı Tam Riyazu’s-Salihin Tercümesi: 246. [6] Buhârî, Şirb ve’l–müsâkât 1, 10, Mezâlim 12, Hibe 22, 23; Eşribe, 19; Müslim, Eşribe 127. 569’da geçmişti. [7] Abdullah Parlıyan, Açıklamalı Tam Riyazu’s-Salihin Tercümesi: 246. 112) Su Tulumunun Ağzından Su İçilmemesi (Su Tulumu Gibi Kapların Ağzından Su İçmenin Doğru Olmadığı, Bunun Haram Değil Mekruh Olduğu)763. Ebû Saîd radıyallahu anh şöyle dedi: Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem ağzı kırık su tulumlarından su içmeyi yasakladı.[1]
764. Ebû Hüreyre radıyallahu anh şöyle dedi: Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem su tulumu yahut kırbanın ağzından su içmeyi yasakladı.[2]
765. Hassân İbni Sâbit’in kız kardeşi Ümmü Sâbit Kebşe Binti Sâbit radıyallahu anhümâ şöyle dedi: Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem evime geldi. Duvara asılı duran kırbanın ağzından ayakta su içti. Ben de hemen kalkıp kırbanın ağzını kestim.[3]
* Su kaplarında her bölge ve iklime göre yılan akrep ve değişik haşerat bulunabileceğinden bu tür kaplardaki sudan küçük bardaklara dökerek içmek uygundur. Su tası ve bardağı olmayan yerlerde ve zamanlarda avuç içi ile veya bu hadiste görüldüğü gibi içilebilir. [4]
[1] Buhârî, Eşribe 23; Müslim, Eşribe 110, 111. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Eşribe 15; Tirmizî, Eşribe 17; İbni Mâce, Eşribe 19. [2] Buhârî, Eşribe 24; Müslim, Müsâkât 136 (Buhârî’deki rivayetin benzeri). Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Eşribe 14; Nesâî, Dahâyâ 44; İbni Mâce, Eşribe 20. [3] Tirmizî, Eşribe 18. [4] Abdullah Parlıyan, Açıklamalı Tam Riyazu’s-Salihin Tercümesi: 246. 113) İçilecek Şeylere Üflememek Gerektiği766. Ebû Saîd el–Hudrî radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem içilecek şeylere üflemeyi yasaklamıştı. Bunun üzerine bir adam: – Kaba çerçöp düştüğünü görürsem ne yapayım? deyince: – “Kaba düşen şeyi dök!” buyurdu. Bu defa adam: – Bir nefeste içince suya kanmıyorum, dedi. Resûl–i Ekrem de: – “O takdirde su kabını ağzından çek!” buyurdu.[1]
767. İbni Abbas radıyallahu anhümâ’nın rivayetine göre Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem kabın içine solumayı veya kaba üflemeyi yasakladı.[2]
* Başka kimselerin midesini bulandırmamak için su kabına veya içilecek şeylere üflememek gerekir. Bu husus hadislerle yasaklanmıştır. Tüm bu sayılanlar ve tavsiye edilenler İslamın sağlık ve sağlık kurallarına ne derece önem verdiğinin bir belgesidir. [3]
[1] Tirmizî, Eşribe 15. [2] Tirmizî, Eşribe 15. Ayrıca bk. 760 numaralı hadisin kaynakları. [3] Abdullah Parlıyan, Açıklamalı Tam Riyazu’s-Salihin Tercümesi: 247. 114) Ayakta Su İçilebileceği, Oturarak İçmenin İse Daha Uygun Olduğu
768. İbni Abbas radıyallahu anhümâ şöyle dedi: Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’e zemzem verdim. Onu ayakta içti.[1]
769. Nezzâl İbni Sebre radıyallahu anh şöyle dedi: Ali radıyallahu anh Bâbü’r–rahbe’ye geldi ve ayakta su içti. Sonra da: Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in benim içtiğimi gördüğünüz gibi su içtiğini gördüm, dedi.[2]
770. İbni Ömer radıyallahu anhümâ şöyle dedi: Biz Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in zamanında, yürürken bir şey yer, ayakta iken de su içerdik.[3]
771. Amr İbni Şuayb’ın babasından onun da dedesinden rivayet ettiğine göre, dedesi (Abdullah İbni Amr İbni Âs) şöyle dedi: Ben Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in ayaktayken de otururken de su içtiğini gördüm.[4]
772. Enes radıyallahu anh’ın rivayetine göre Resûl–i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem bir kimsenin ayakta su içmesini yasaklamıştır. Râvi Katâde şöyle dedi: – Biz Enes’e, ya ayakta yemek nasıldır? diye sorduk. Enes: – Ayakta yemek daha beter (veya kötüdür), dedi.[5]
Resûl–i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem “Ayakta su içmeyi yasaklamıştır” ifadesi, Müslim’in bir başka rivayetinde “Ayakta su içmekten men etmiştir” (zecere) şeklinde geçmektedir.[6]
773. Ebû Hüreyre radıyallahu anh’dan rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: “Hiçbiriniz ayakta su içmesin. Unutarak içen de kussun!”[7]
* Ayakta su içmenin caiz oluşuna dair rivayet edilen hadisler yasaklayan hadislerden daha çoktur. İmam-ı Buhari ayakta su içmenin bir sakıncası olmadığı kanaatine varmıştır.[8] Müslümanlara su ve benzeri şeylerin alışkanlık haline getirmemek şartıyla ayakta içilebileceğini fakat oturarak içmenin daha uygun olacağı öğretilmek istenmiştir. “Ayakta su içen kussun” sözü kesin bir emir olmayıp haramı gerektirecek şekilde bir sakındırma değildir, demişler hadisleri nakleden alimlerimiz. Sonuç olarak çarşıda pazarda, otogar ve terminallerde, hava meydanlarında ve benzeri dünyanın değişik yerlerinde oturacak yer bulamayanlar ayakta da su ve meşrubatlarını içebilirler. Ama oturarak içmenin sağlığa daha elverişli olduğu da gözden uzak tutulmamalıdır. [9]
[1] Buhârî, Hac 76, Eşribe 76; Müslim, Eşribe 117–119. Ayrıca bk. Nesâî, Menâsik 166; İbni Mâce, Eşribe 21. [2] Buhârî, Eşribe 16. [3] Tirmizî, Eşribe 12. Ayrıca bk. İbni Mâce, Et`ime 25. [4] Tirmizî, Eşribe 12. Ayrıca bk. Nesâî, Sehv 100. [5] Müslim, Eşribe 113. Ayrıca bk. Tirmizî Eşribe 11. [6] Müslim, Eşribe 112, 114. [7] Müslim, Eşribe 116. [8] Tecrid tercümesi 12/55. [9] Abdullah Parlıyan, Açıklamalı Tam Riyazu’s-Salihin Tercümesi: 247. 115) Topluma Su Dağıtanın En Sonra İçeceği774. Ebû Katâde’den rivayet edildiğine göre Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: “Halka su dağıtan kimse, suyu en sonra içer.”[1]
* Her türlü meşrubatı ikram eden kimsenin en sonra içmesi de bu hadiste bir edep olarak bildirilmiştir. [2]
[1] Tirmizî, Eşribe 20. Ayrıca bk. Müslim, Mesâcid 311; Ebû Dâvûd, Eşribe 19; İbni Mâce, Eşribe 26. [2] Abdullah Parlıyan, Açıklamalı Tam Riyazu’s-Salihin Tercümesi: 248. 116) Temiz Kaplardan Su İçmek (Altın Ve Gümüş Olmayan Bütün Temiz Kaplardan Ve Bardak Veya Elini Kullanmadan Nehirden Ağzıyla Su İçmenin Câiz; Altın Ve Gümüş Kaplardan Yemek Yemenin, Onları Temizlik Ve Başka İşlerde Kullanmanın Haram Olduğu)
775. Enes radıyallahu anh şöyle dedi: – Namaz vakti girince evi yakın olanlar evlerine gittiler. Bazıları da oldukları yerde kaldılar. Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’e taştan yapılma bir kap getirdiler. İçine Resûl–i Ekrem’in eli sığmayacak kadar dar olan bu kaptan orada bulunanların hepsi abdest aldı. Bazıları Enes’e: – Orada kaç kişi vardınız, diye sorunca, Enes: – Seksen kişiden fazlaydık, dedi.[1]
Buhârî ve Müslim’in diğer bir rivayeti de şöyledir: Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem bir su kabı istedi. İçinde birazcık su bulunan, fakat derin olmayan geniş bir kap getirdiler. Resûl–i Ekrem elini suya soktu. Enes şöyle dedi: Resûl–i Ekrem’in parmaklarının arasından kaynayan suya bakmaya başladım. O sudan, yetmiş, seksen kadar adam abdest aldı.[2]
* Yiyecek ve içecek kıtlığında Allah’ın izniyle yemek ve içecekler Peygamberimiz (s.a.v)’in eliyle bir mucize olarak bereketlenmiştir. [3]
776. Abdullah İbni Zeyd radıyallahu anh şöyle dedi: Resûl–i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem bize geldi. Kendisine bakır bir kap içinde su getirdik, abdest aldı.[4]
777. Câbir İbni Abdullah radıyallahu anh şöyle dedi: Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem bir sahâbîsi ile beraber ensârdan birinin yanına gitti ve şöyle buyurdu: “Bu gece kırbada soğumuş suyun varsa getir; yoksa eğilip dereden içeriz.”[5]
* Soğuk ve tatlı suyu seven peygamberimiz ashabına gecelemiş soğuk su varsa getir değilse normal sudan daha soğuk olan dereden içeriz demiştir. [6]
778. Huzeyfe radıyallahu anh şöyle dedi: Resûl–i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem bize hâlis ipek ve atlas kumaştan elbise giymeyi, altın ve gümüş kaplarla su içmeyi yasakladı ve şöyle buyurdu: “Bunlar dünyada kâfirlerin, âhirette de sizin olacaktır.”[7]
779. Ümmü Seleme radıyallahu anhâ’dan rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: “Gümüş kaplarla su içen kimse, karnına cehennem ateşi doldurmuş olur.”[8]
Müslim’in bir rivayetine göre: “Gümüş ve altın kaplardan yiyip içen kimse” buyurdu.[9] Yine Müslim’in bir rivayetine göre: “Altın veya gümüş kapla su içen kimse, karnına cehennem ateşi doldurmuş olur” buyurdu.[10]
[1] Buhârî, Vudû’ 32, 45, Menâkıb 25; Müslim, Fezâil 5. [2] Buhârî, Vudû’ 46; Müslim, Fezâil 4. Ayrıca bk. Nesâî, Tahâret 61; Tirmizî, Menâkıb 6. [3] Abdullah Parlıyan, Açıklamalı Tam Riyazu’s-Salihin Tercümesi: 248. [4] Buhârî, Vudû’ 45. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Tahâret 47; İbni Mâce, Tahâret 61. [5] Buhârî, Eşribe 14, 20. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Eşribe 18; İbni Mâce, Eşribe 25. [6] Abdullah Parlıyan, Açıklamalı Tam Riyazu’s-Salihin Tercümesi: 248. [7] Buhârî, Eşribe 28, Libâs 27; Müslim, Libâs 3, 4. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Eşribe 17; Tirmizî, Eşribe 10; İbni Mâce, Eşribe 17. 804-809 nolu hadislere bakınız. 1798’de tekrar gelecektir. [8] Buhârî, Eşribe 28; Müslim, Libâs 1. Ayrıca bk. İbni Mâce, Eşribe 17. [9] Libâs 1. [10] Eşribe 2. 1804-1810 numaralı hadislere bakınız. 1797’de tekrar gelecektir. |
1295 kez okundu |
Yorumlar |
| Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın |